کتاب شناسی توصیفی – تحلیلی مطالعات دستور زبان فارسی

در هر زبانی تدوین دستور زبان اهمیت فراوانی دارد؛ این سنت رایج هر زبانی است. در گذشته معمولاً تدوین دستور بیشتر باهدف آموزش زبان صورت می گرفت؛ از این جهت، در هر زبانی، بیگانگان در تدوین دستور آن زبان برای سهولت در آموزش آن، پیشگام بوده اند. این امر در مورد زبان فارسی شیوع بیشتری دارد چه گستره ی زمانی و مکانی فارسی بسیار کم نظیر است. در گذشته اگر اهل زبان به تدوین دستور زبان خود می پرداخند، بیشتر به قصد ترویج آموزش و کمک به غیر اهل زبان بوده است؛ اما در روزگار ما مطالعه ی زبان و تدوین و اصلاح دستور زبان؛ به عنوان یک علم، مورد توجه قرار گرفته است و مهم ترین هدف آن، توسعه و پالایش زبان، به عنوان ابزار گفتمان علمی و نفوذ فرهنگی در بافت جهانی زبان است. کمیت و کیفیت تدوین کتب دستور زبان در هر زبانی نشان دهنده ی میزان توجه و سرعت تغییر نگرش اهل آن زبان به مقوله ی تدوین دستور زبان خود و صدالبته بالندگی ایشان در مسیر پیشرفت فرهنگی و علمی است. این پژوهش قصد دارد تا با آمایش متون دستور زبان فارسی در سراسر جهان از گذشته تابه حال به صورت توصیفی و تحلیلی در قالب یک کتاب شناسی علمی، نمای جامعی از این دگردیسی اجتماعی ـ تاریخی پدیده ی زبان فارسی ارائه دهد. بدیهی است که دانش کتاب شناسی به طورکلی، فواید بی شماری در امر پژوهش دارد. یکی از این فواید در تدوین دستور زبان فارسی، مدیریت پژوهش های بعدی و کشف خلأهای تأثیرگذار در روند رشد و ترویج زبان فارسی است. در ساختار اصلی این کتاب شناسی به مناطق جغرافیایی شیوع زبان فارسی توجه شده است؛ بدین ترتیب: - چهار بخش اصلی : ایران، شبه قاره، قلمرو عثمانی و اروپا (همراه امریکا، روسیه و استرالیا) - دو بخش فرعی : اعراب (پس از فروپاشی عثمانی) و شرق دور(چین و ژاپن) بعضی نتایج تحلیلی و مفید تاریخی در این آمایش به صورت نمودار در انتهای این پژوهش درج شده است که نشان دهنده ی ظرفیت بسیار این طرح تحقیقاتی در هدایت منطقی تحلیل های نظری در این زمینه و مدیریت رشد و ترویج زبان فارسی است. کلید واژه : زبان، دستور، زبان فارسی، دستور زبان فارسی ، کتاب های دستوری، دستور نویسان، کتابشناسی